Let's talk about the 3 V's

VAGINISME , VULVODYNIE , VESTIBULODYNIE

VAGINISME

Wat?

Vaginisme is een onwillekeurige samentrekking van de spieren rond de vagina, waardoor penetratie (zoals met een tampon, vinger of penis) moeilijk of onmogelijk is. Dit kan pijn veroorzaken en wordt vaak in stand gehouden door angst voor pijn, wat leidt tot een vicieuze cirkel van spanning en pijn.

Mogelijke oorzaken:

• Psychologische factoren: Angst voor pijn, angst voor penetratie, of negatieve gedachten over seks.
• Fysieke oorzaken: Soms ligt er een lichamelijke oorzaak aan ten grondslag, zoals pijn na een bevalling, verwondingen na seks, een ontsteking, of een stug maagdenvlies.
• Trauma: Een traumatische seksuele ervaring kan ook een rol spelen.

Behandeling:

Afhankelijk van de oorzaak kan de behandeling plaatsvinden bij een bekkenbodemkinesiste , een seksuoloog, psycholoog of gynaecoloog. Vaak werken wij multidisciplinair samen.

De behandeling bij ons in de praktijk richt zich vooral op :

• Educatie en bewustwording van de bekkenbodemspieren
• Oefeningen voor het juist aanspannen en vooral ontspannen van de spieren
• aanvullende ademhalings- en ontspanningstechnieken
• manuele technieken om te laten wennen aan aanraking eventueel in combinatie met fantoomtherapie.

VULVUDYNIE

Wat?

Vulvodynie is een chronische pijnaandoening van de vulva. De pijn kan zich beperken tot een klein deel van de vulva, maar soms voelt de hele vulva pijnlijk aan. De pijn kan sterk variëren in aard en intensiteit, maar wordt vaak omschreven als branderig en soms ook als stekend, rauw of snijdend.

Bij sommige patiënten komt de pijn spontaan, zonder duidelijke aanleiding. Bij de meeste vrouwen wordt de pijn echter vooral uitgelokt door wrijving of druk, bijvoorbeeld bij het inbrengen van een tampon, tijdens penetratie, of door andere prikkels zoals strakke kleding, fietsen of paardrijden.

De klachten kunnen wisselen in intensiteit of voortdurend aanwezig zijn.

Wat is het verschil met vaginisme ?

Bij vaginisme spannen de spieren rond de vagina onwillekeurig aan wanneer iets wordt ingebracht, wat kan variëren van ongemak tot hevige pijn. Vaginisme gaat dus vooral over de bekkenbodemspieren, terwijl vulvodynie pijn of overgevoeligheid van de huid of het slijmvlies van de vulva betreft. Hoewel ze vaak samen voorkomen, zijn het twee verschillende aandoeningen met verschillende aanpak.

Mogelijke oorzaken:

• Neurogene oorzaken
• Hormonale oorzaken
• Psychosociale oorzaken
• Dysfunctie van de bekkenbodem
• Verband met eerdere infecties

Behandeling:

De behandeling is meestal ook multidisciplinair.

Bij de gynaecoloog wordt geprobeerd de pijn of pijngevoeligheid zoveel mogelijk te dempen met medicatie.

Bekkenbodemkinesitherapie wordt pas ingezet nadat de pijn voldoende is verminderd.

Ook hier is uitleg, actieve controle krijgen over de bekkenbodem, met nadruk op ontspanning van de bekkenbodemspieren zeer belangrijk.

VESTIBULODYNIE

Wat?

Dit is een meer specifiek type vulvaire pijn.

Vestibulodynie is een vorm van vulvodynie waarbij de pijn specifiek zit in het vestibulum: het gebied rond de ingang van de vagina, net binnen de schaamlippen.

• De pijn ontstaat vaak bij aanraking of druk, bijvoorbeeld bij het inbrengen van een tampon, seksuele penetratie, fietsen of strakke kleding.
• De pijn wordt meestal omschreven als brandend, stekend of scherp.
• De huid ziet er meestal normaal uit, ondanks de pijnklachten.

Behandeling:

Ook hier is het weer belangrijk om multidisciplinair te gaan werken.

Wat wij in de praktijk doen?

• Pijn educatie
• Tips naar prikkels en leefstijl toe
• Bewustwording van de bekkenbodemspieren
• Oefeningen voor het juist aanspannen en vooral ontspannen van de spieren
• Aanvullende ademhalings- en ontspanningstechnieken
• Manuele technieken om spanning en gevoeligheid te verminderen
• Eventueel myofeedback ter ondersteuning
• Soms fantoomtherapie om gewenning en ontspanning te bevorderen

Vulvodynie, vestibulodynie en vaginisme zijn echte pijnklachten. Ze zitten niet “in je hoofd” en verdienen serieuze aandacht.

Praat erover: je bent niet de enige, en er zijn zeker behandelopties die kunnen helpen.

Pijn bij aanraking of penetratie is niet normaal en moet professioneel worden beoordeeld en behandeld.